Co rozumie się pod pojęciem „motywy przestępstwa” i w ogóle, dlaczego się je ustala? Na to pytanie próbował odpowiedzieć sobie z pewnością – i to nie raz – każdy z Was. W dzisiejszych czasach jesteśmy ciągle wręcz zasypywani różnego rodzaju serialami i paradokumentami o tematyce kryminalnej, w związku z czym wydawać by się mogło, że w sumie już nic nas w tej tematyce nie zaskoczy, ale czy tak jest w rzeczywistości? Sprawdźmy!
O co w ogóle chodzi z tym motywem działania sprawcy przestępstwa i po co się to robi?! Rzecz w tym, że ustalenie motywu działania sprawcy czynu przestępnego w określonej sprawie pomaga wyjaśnić przyczyny popełnienia przestępstwa i ustalić, kto może być sprawcą. Rola jaką odgrywa motyw przestępstwa w prawie karnym jest nieoceniona, jednak nie na tym aspekcie chciałabym się skupić.
Autor: Mateusz Czarnomski
Odpowiedzmy najpierw na pytanie „Czym jest motyw?”
Jak wskazuje Jerzy Siuta motyw to „zewnętrzny lub wewnętrzny czynnik hipotetycznie przyjęty dla wyjaśnienia ukierunkowania i dynamiki aktywności jednostki”. Z kolei polski wybitny prawnik Brunon Hołtys wskazuje na proces motywacyjny, który określa jako proces regulacji sterujący czynnościami człowieka w taki sposób, aby doprowadziły one do określonego efektu. Podobnie motyw opisuje Colman (psycholog), który określa go jako motywację będącą napędem warunkującym określone zachowania ukierunkowane na konkretny cel.
Źródłem motywu może być to, co siedzi „w środku nas” – w naszym wnętrzu. Czynniki mogą wywoływać określone uczucia, które stanowić będą swego rodzaju bodźce do konkretnych zachować. Na te czynniki składają się m.in. niezaspokojone potrzeby psychiczne albo fizyczne, pobudzenie wzorców afektywnych takich jak przykrość, ból, jak również bodźce zakłócające czynności praktyczne oraz umysłowe, do których zaliczymy stres, frustrację itp.
Chciałabym się skupić w tym artykule na motywach zabójstw. Warto przytoczyć w tym miejscu podział procesu motywacyjnego wg Janowskiej przedstawia się następująco:
- motyw pierwotny (punkt wyjścia działania sprawcy),
- motyw bezpośredni (bezpośrednio poprzedzający zabójstwo),
- motywy wtórne (pojawiają się po motywie pierwotnym do momentu dokonania zabójstwa),
- motyw zachowań następczych (występuje po dokonaniu zabójstwa).
Autor: Mateusz Czarnomski
Różne motywy zabójstw:
- z chęci zysku,
- z zemsty,
- z zazdrości,
- dla przyjemności (żądza zabijania, dla zabawy),
- chęć wyeliminowania konkretnej osoby,
- zabójstwo z przekonań,
- na tle seksualnym,
- z powodu urojenia,
- z poczucia krzywdy i urazy,
- z poczucia zagrożenia lub lęku,
- mające związek z działalnością przestępczą,
- z przyczyn osobistych,
- kanibalizm,
- rytualne,
- na zlecenie,
- problemy/nieporozumienia rodzinne,
- kłótnia,
- w wyniku innego przestępstwa (narkotyki, napaść, gwałt, kradzież, włamanie itp.).
To wszystko, co udało mi się znaleźć. A Ty, spotkałeś się z innymi (tu nie wymienionymi) motywami zabójstw? Koniecznie się z nami podziel.
Autor: Mateusz Czarnomski